Schoonhoven had zich in 1572 aan de kant van de prins geschaard. Nadat de Spanjaarden op 3 oktober 1574 het beleg van Leiden hadden moeten opgeven, namen zij op 7 augustus 1575 Oudewater in. Daarna sloegen zij in het beleg voor Schoonhoven. Ondanks de dappere verdediging onder leiding van kolonel De la Garde moest Schoonhoven zich op 24 augustus 1575 overgeven. Anderhalf jaar later, op 20 februari 1577, op de voorwaarden zoals bedongen in de Satisfactie van Schoonhoven , kwam de stad definitief aan de zijde van Oranje en de Staten.
Anton van der Lem
Kaart
Schoonhoven. – Schaal [ca. 1:4.200] ; . – [S.l.], [1613]. – 1 krt. : kopergrav. ; 23 x 16 cm. Ook (met nummer) in: Guicciardini, Description de touts les Pays-Bas, vanaf 1613. – Rechtsonder: 51.
Plaatsingscode UB Leiden: COLLBN Port 226 N 41 en COLLBN Port 19 N 14
Naslagwerken
1545-1575: Stedenatlas Jacob van Deventer : 245 stadsplattegronden uit 1545-1575 – schakels tussen verleden en heden / Reinout Rutte en Bram van Nieuwenhuyze ; cartografie Yvonne van Mil. – Bussum : THOTH ; Tielt : Lannoo, 2018: p. 310-311.
1612: Beschryvinghe van alle de Neder-landen door Ludovico Guicciardini, vermeerderde uitgave, p. 10, 225.
Nijhoff/Van Hattum, Bibliotheek van Noord-Nederlandsche plaatsbeschrijvingen tot het einde der 18de eeuw. ‘s-Gravenhage : Martinus Nijhoff, 1953 > nr. 20 (H. van Berkum, zie hieronder); nr. 24 (Korte beschryvinge), nr. 170 (C. Lastman, Oratio), nr. 205 (T.D. Moor, Schoonhovensche Arcadia)
Literatuur
Beschryving der stadt Schoonhoven, bevattende in zig een verhaal van derzelver grond, waterstroomen, bevolking, benaming, oudheyd, vryeheeren, handvesten, privilegien, voorregten, keuren, handel … : alles te zamen gestelt uyt oude handschriften, memorien, brieven, brieven en egte stukken / eertyds by een verzamelt, door wylen den wel eerw. en geleerden heere Henricus van Berkum ; nader overzien en merkelyk vermeerdert, door den wel. ed. gestrengen heere J.A.B. … – Te Gouda : Gedrukt by Gysbert en Willem de Vry, 1762. – XXVI, 616 p, 9 p. : ill., 3 krt. [uitsl.]. ; in-4. J.A.B. is: J.A. Block. – Met ill., 3 krt. [uitsl.]. – Met index. – Nijhoff / Van Hattum 20.
Plaatsingscode UB Leiden: 400 B 2
Pvblicatie van de E. vroedtschap der stede Schoonhoven, van weghen de ware ghereformeerde religie. Ghedaen den 8. september. anno 1618. – Tot Amsterdam, : by Marten Iansz. Brandt …, 1618. – 1 p. ; plano. – [A]1. Van der Wulp 1589.
Plaatsingscode UB Leiden: THYSPF 2403 of PAMFLT 1618: 7