Spaans secretaris van Don Juan
Colindres, ? – Madrid, 1578
Voordat secretaris Juan de Escobedo op 31 maart 1578 in een donkere Madrileense steeg om het leven werd gebracht, had hij reeds drie pogingen om hem te vergiftigen weten te overleven. De derde keer was zelfs zijn eigen kok betrokken bij een poging in zijn eigen huis. Secretaris Antonio Pérez en Ana de Mendoza, prinses van Eboli, werden na de moord gearresteerd. Antonio Pérez was vanaf het begin verdacht, maar die zou later na zijn geslaagde vluchtpoging laten weten dat Filips II van de moordaanslag op de hoogte was geweest. Hoewel sommigen menen dat Escobedo het leven moest laten omdat hij ontdekt had dat tussen Antonio Pérez en de prinses van Mendoza een liefdesrelatie bestond, lijkt de oorzaak van de aanslag politiek.
Zowel Pérez als Escobedo waren afkomstig van de factie van de prins van Eboli en stonden in goed contact met elkaar. Tussen Pérez aan het hof in Madrid en Escobedo bij Don Juan in de Nederlanden ontspon zich een uitvoerige doch uiterst geheime correspondentie. Beide secretarissen lijken gevaarlijke politieke spelletjes te hebben gespeeld. Toen Escobedo naar Madrid kwam, vreesde Pérez dat zijn dubbelspel geopenbaard zou worden aan Filips II. Hij wist Filips II, die argwanend stond tegenover de politiek van Don Juan in de Nederlanden, ervan te overtuigen dat Escobedo de sleutel was van een complot tegen de koning. Don Juan zou op eigen initiatief contacten onderhouden met De Guise en een plan hebben bedacht om Engeland binnen te vallen. Vanuit Engeland zou men dan een landing plannen in Santander, waar Escobedo veel invloed bezat, om vandaar Filips II van zijn troon te verdrijven. Antonio Pérez lijkt in deze situatie echter een gevaarlijk dubbelspel gespeeld te hebben waarbij hij zowel Don Juan als Filips II leek te dienen.
Don Juan reisde in 1576 naar de Nederlanden vermomd als dienaar van zijn eigen secretaris Escobedo. De Staten verzochten Don Juan later om de vreemdelingen uit zijn bestuur te verwijderen, waarmee zij vooral Escobedo bedoelden. Dit had ondermeer te maken met onderschepte brieven van de secretaris. Zijn naam is in enkele pamfletten synoniem aan het zaaien van tweedracht onder de Nederlandse gewesten.
Escobedo kwam uit een familie uit Colindres, in de buurt van Laredo. Hij was een neef en dienaar van de hertogin van Francavilla en later in dienst van de prins van Eboli. Hij diende Filips II als secretaris van de Raad van Financiën tussen 1566 en 1574. Sinds 1575 was hij als secretaris in dienst van Don Juan. In zijn landhuis zou in 1598 Barbara Blomberg overlijden.
Raymond Fagel
Literatuur
Escobedo ontbreekt in de Belgische en Nederlandse biografische woordenboeken
De Nederlandse opstand in de pamfletten : 1566-1584 / door P.A.M. Geurts. – Ongew. herdr. – Utrecht : Hes, 1978. – XII, 335 p. ; 23 cm. – (Hes historische herdrukken ; 3). 1e dr.: Nijmegen : Dekker & van de Vegt, 1956. – Oorspr. proefschrift Nijmegen. – Lit. opg. – Met lit.opg. ISBN 90-6194-052-4
“Brabant in het verweer” : loyale oppositie tegen Spanje’s bewind in de Nederlanden van Alva tot Farnese : 1567-1578 / door Gustaaf Janssens. – Kortrijk-Heule : UGA, 1989. – 442 p. : ill. ; 24 cm. – (Standen en landen ; 89) Lit.opg.: p.[31]-96. – Met genealogische tab. ISBN 90-6768-151-2
Antonio Pérez (el hombre, el drama, la época) / G. Marañón. – 6a ed. – Madrid, 1958. – 2 dln (XXXVI,1007 p). : ill. ; 24 cm. – (Grandes biografías)