(Viglius)
Barrahuys, Wirdum, 19 oktober 1507 – Brussel, 18 mei 1577
Wigle Aytta van Zwichem, vooral bekend onder zijn Latijnse naam Viglius. Fries humanist en rechtsgeleerde, lid van de Raad van State en Geheime Raad, aanvankelijk voorstander van het beleid van koning Filips II maar geleidelijk opterend voor een nationale politiek.
Grafmonument
Viglius’ grafmonument bevindt zich in de Nicolaas-kapel in de Sint-Baafskathedraal te Gent.
Lijfspreuk
Vita mortalium vigilia
Wapenschild
Zijn wapen toont een tarweschoof.
Literatuur
A.J. van der Aa, Biographisch Woordenboek der Nederlanden I (Haarlem, 1852) 464-471
Allgemeine Deutsche Biographie 39 (Leipzig, 1895) 699-703 (P.L. Muller)
Biographie Nationale de Belgique 1 (Bruxelles, 1866) 590-594 (Th. Juste)
Nationaal Biografisch Woordenboek VIII (Brussel, 1979) 837-855 (F. Postma)
Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek II (Leiden, 1912) 46-52 (S.P. Haak)
Nouvelle Biographie Nationale : niet opgenomen
Op weg naar tachtig jaar oorlog : het verhaal van de eeuw waarin ons land ontstond : over de voorgeschiedenis en de eerste fasen van de Nederlandse opstand / J.J. Woltjer. – [Amsterdam] : Balans, cop. 2011. – 498 p., [16] p. pl. : ill., krt. ; 24 cm/ Met lit. opg., reg. ISBN 978-90-5018-838-8 geb.
Postma, Folkert, ‘Van bescheiden humanist tot vechtjas. Viglius van Aytta en de crisis van 1566-1567’, Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden 123 (2008) 323-340
Viglius van Aytta : de jaren met Granvelle, 1549-1564 / Folkert Postma. – Zutphen : Walburg Pers, cop. 2000. – 360 p. : ill. ; 25 cm. Met lit. opg., index. ISBN 90-5730-097-4
Viglius van Ayttas kirchenpolitische Haltung in den Niederlanden unter Maria von Ungarn und in der Frühzeit Philipp II (bis 1566) / von Folkert Postma. In: Herrschaft und Verfassungsstrukturen im Nordwesten des Reiches / hrsg. von Bernhard Sicken: (1994), P. 179-204.
Viglius van Aytta und seine Notizen über Beratungen am Reichskammergericht (1535-1537) / Regina Maria Sprenger. – Nijmegen : Gerard Noodt Instituut, 1988. – IX, 415 p. : facs. ; 24 cm. Op omslag: Viglius von Aytta. – Proefschrift Nijmegen. – Met lit. opg., reg. en samenvattingen in het Nederlands, Engels en Frans. ISBN 90-71478-06-8
Viglius van Aytta als humanist en diplomaat (1507-1549) / door Folkert Postma. – Zutphen : Walburg Pers, 1983. – 239 p. : ill. ; 24 cm. Ook verschenen als proefschrift Groningen. – Met Summary. – Met lit. opg., index. ISBN 90-6011-190-7.
Rond Viglius van Aytta : enige brieven van zijn hand en enige opstellen / E. H. Waterbolk. – Ljouwert/Leeuwarden : Fryske akademy, 1980. – 103 p. : ill. ; 23 cm. – (Fryske Akademy ; nr. 587). ISBN 90-6171-587-3
Vigliana : bronnen, brieven en rekeningen betreffende Viglius van Aytta / uitgeg. en ingel. door E.H. Waterbolk m.m.v. Th.S.H. Bos. – Grins [Groningen] : Frysk Ynstitút en Historisch Instituut R.U., 1975. – IX, 132 p. : ill. ; 24 cm. – (Estrikken, ISSN 0921-7657 ; 50). Bevat ook tekst in het Fries en Latijn. – Met portr. op de omslag. – Bevat ook tekst van Viglius ab Aytta.
Een feestelijke brief in een gespannen sfeer / E.H. Waterbolk. – [Leeuwarden : Noordelijke Leergangen], [1971]. – 29 p. ; 20 cm. – (Fryske Akademy ; 408) Lezing ter gelegenheid … onder auspiciën van de Fryske Akademy te Leeuwarden.
Wigle van Aytta van Zwichem, hoogleraar en rechtsgeleerd schrijver / door B.H.D. Hermesdorf. – Leiden : Brill, 1949. – [8], 111 p. : portr. ; 24 cm. Index.
La fondation du Collège de Viglius à Louvain / par Jules Lambert. – In: Miscellanea historica in honorem Leonis van der Essen : universitatis catholicae in oppido Lovaniensi iam annos XXXV professoris. – Bruxelles [etc.] : Éditions universitaires [etc.], 1947. – 2 dln. (lxxiii, 1065 p.). : portr. ; 25 cm. – (Recueil de travaux d’histoire et de philologie. 3e série ; 28-29) II, 711-724
Het humanisme en de rechtswetenschap in de Nederlanden : Nicolas Everaerts (1462-1532), Wigle van Aytta (1507-1577), Gabriel vander Muyden (1500-1560), Jacob Reyvaert (1535-1568), Mattheus van Wesembeke (1531-1586) / door René Dekkers. – Antwerpen [etc.] : De Sikkel [etc.], 1938. – XIX, 272 p. : ill. ; 24 cm. – (Vlaamsche rechtskundige bibliotheek ; [19]). Lit. opg. – Reg.: p.266-272.
Viglius van Aytta van Zuichem : sa vie d’etude (1507-1542) / Jules Lambert. – Louvain : [s.n.], 1934. – 249 p. : ill. ; 29 cm. Proefschrift Leuven. – Met lit. opg.
Wigle fen Aytta en de biddelmûnts / G.A. Wumkes. – Snits [Sneek] : De motor, [1913]. – [5] p. ; 22 cm. Uit: Yn ús eigen Tael; 5e jrg. no. 4.
Iets over Wigle van Aytta van Zwichum, zijne munt- en penningverzameling en de gedenkpenningen met zijne beeltenis / [S. Wigersma Hz.]. – Amsterdam : Müller, 1905. – 44 p., 3 bl. pl. : ill. ; 24 cm. Uit: Tijdschrift van het Koninklijk Nederlandsch Genootschap voor munt- en penningkunde; jrg. 13, afl. 1, (1905).
Autographen uit het archief van het kasteel Den Bramel (te Vorden) / J.G. Frederiks. – [Zutphen], [1875].
Voorlezing over brieven van Jochem Hoppers aan Wigle Aytta, 1554-1561 / H.W. Tydeman ; met eenige aanteekeningen vermeerderd uitgeg. door J. Dirks. – Workum : H. Brandenburgh, 1863. – 38 p. ; 23 cm. Overdr. uit: De vrije Fries; N.R., dl. 4, stuk 2.
Mémoires de Viglius et d’Hopperus sur le commencement des troubles des Pays-Bas / avec notices et ann. par Alph. Wauters. – Bruxelles : Heussner ; La Haye : Nijhoff, 1858. – XXIV, 392 p. ; 8′. – (Publications de la Société de l’Histoire de Belgique. 1re série, XVIe siècle ; 2) (Collection de mémoires relatifs à l’histoire de Belgique)
Lectures relatives à l’histoire des sciences, des arts, des lettres, des moeurs et de la politique en Belgique; et dans les pays limitrophes, commencées en 1818 et publiées en 1837 / par F.V. Goethals. – Bruxelles : se vend chez l’auteur, à la bibliothèque publique, 1837-1838 ([Bruxelles] : Vandooren Frères). – 4 dl. : ill, portr. ; 21 cm. Rugtitel: Histoire des sciences en Belgique. – Avec gravures à léau-forte et fac simile. I, p. 35.
Plaatsingscode UB Leiden: 116 C 2-3; 1166 E 23-26
Essai d’un éloge historique de Viglius de Zuichem d’Aytta, chef & president du Conseil privé aux Pays-Bas, sous les regnes de Charles V & de Philippe II : proposé par l’Academie Imperiale & Royale des sciences & belles-lettres de Bruxelles pour prix d’éloquence de 1780 / par M. Raoux, avocat au Conseil souverain de Hainaut. – Bruxelles : [N.J. Bocquet], 1787. – 39 p. ; 24 cm
Plaatsingscode UB Leiden: volgt binnenkort; verworven op veiling in Brussel, juni 2010
Histoire chronologique des évêques, et du chapitre exemt de l’église cathédrale de S. Bavon à Gand; suivie d’un recueil des épitaphes modernes et anciennes de cette église. – Gand : Chez Pierre De Goesin .., 1772. – 2 dl. ; in-8. De auteur is E.A. Hellin. – Dl. 2 o.d.t.: Supplément généalogique, historique, additions et corrections à l’histoire chronologique. – Gand, 1777, p. 80
Dit werk ontbreekt in de UB Leiden