Londoño, Sancho de
?,? – Severenborn, (begr.) 30 mei 1569
Spaans militair, bevelhebber van het regiment van Lombardije in het leger van Alva.
Sancho de Londoño was een Spaans militair, die al onder Karel V had deelgenomen aan de inname van de Duitse stad Düren in 1543. In 1567 kwam hij met het leger van Alva naar de Nederlanden. Dat leger telde vier tercios of regimenten voetvolk; Londoño stond als maestro del campo aan het hoofd van het tercio van Lombardije. Zijn krijgsonderdeel werd in Lier ingekwartierd. Bij de arrestaties van hoge Nederlandse heren in september 1567 moest Londoño zich met graaf Albéric de Lodron verzekeren van de persoon van Antoon van Straelen, burgemeester van Antwerpen. In april 1568 trok hij vanuit Lier naar Gelre om ten oosten van Roermond over de grens het hoofd te bieden aan samenscholingen van gewapende geuzen. Die sloegen bij Dahlheim al op de vlucht bij het zien van de Spaanse troepen, die de achtervolging inzetten en vele geuzen ombrachten.
Daarna nam Londoño deel aan de veldtochten tegen Lodewijk van Nassau in Groningen en tegen Willem van Oranje in het Zuiden. Enige maanden later is hij benoemd tot gouverneur of kolonel van Maastricht, wat hij niet lang is geweest. Hij overleed op het kasteel van Surenborn, thans Severn of Severenborn bij Maastricht, waarna hij op 30 mei 1569 in de Sint-Servaas in Maastricht is begraven.
In brieven gedateerd 11 februari 1568 had Alva aan de bevelhebbers van zijn tercios gevraagd hoe naar hun mening de in zijn ogen slechte discipline van het leger verbeterd kon worden. De voorstellen van Londoño zijn twintig jaar later gedrukt en hieronder vermeld onder Werken.
Daarnaast schreef Londoño een verslag van de gebeurtenissen waarbij hij in de Nederlanden betrokken is geweest. Hij was niet aanwezig in de Slag bij Heiligerlee, waarvan hij ten onrechte beweerde dat de koninklijke stadhouder Arenberg en Adolf van Nassau, broer van Willem van Oranje, elkaar hebben gedood. Dit verslag circuleerde in verschillende handschriften, waarvan er één is geschonken door Bonaventura Vulcanius aan de Leidse Universiteitsbibliotheek. Een van de exemplaren moet in handen zijn gekomen van Bernardino de Mendoza die het stuk in zijn eigen boek over de Opstand verwerkte. Stilistisch blijft het werk van Londoño ver achter bij dat van Mendoza. Niet gepubliceerd is het gedicht dat Londoño aan zijn Commentarios toevoegde, waarin hij terugkeek op zijn loopbaan als krijgsman en zich beklaagde over de geringe financiële waardering die hij van de koning kreeg. Zou hij om die reden er eerder mee zijn opgehouden?
Anton van der Lem
Handschrift:
UB Leiden: Codices Vulcanii, no. 92.
Werken:
El discurso sobre la forma de reduzir la disciplina militar, a meyor y antiguo estado / Sanch. de Londono. – Brussellas, 1589
Plaatsingscode UB Leiden: 1365 F 40 : 3
El Discurso sobre la forma de reduzir la disciplina militar, a meior y antiguo estado / Sanch. de Londono ; dirigido al Ill. y Excell. Senor Don Fernando Alvares de Toledo, Duque de Alva …. – En Brussellas, 1596. – .. p. ; in-4
Plaatsingscode UB Leiden: THYSIA 1868 : 4
Espeio, y disciplina militar : en el qual se trata del officio del Sargento Mayor : con el discurso sobre la forma de reduzir la disciplina Militar à meyor y antiguo estado / Franc. de Valdes ; por Sancho de Londoño. – En Brussellas : R. Velpius, 1596. – .. p. ; in-4
1e uitg. 1571.
Plaatsingscode UB Leiden: THYSIA 2523 : 5
Literatuur
A.J. van der Aa, Biographisch Woordenboek der Nederlanden : niet opgenomen
Biographie Nationale de Belgique : niet opgenomen
Nationaal Biografisch Woordenboek : niet opgenomen.
Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek II (Leiden, 1912) 836 (H. Dyserinck)
Robert Fruin, Het gedenkschrift van Don Sancho de Londoño over de krijgsbedrijven van 1568 in de Nederlanden, in: Bijdragen en Mededeelingen van het Historisch Genootschap 13 (1892) 1-; herdrukt in: idem, Verspreide Geschriften VII (s-Gravenhage, 1903) 231-236, gevolgd door een Naschrift, 236-237.