Slag bij Gibraltar, 25 april 1607

Bij Gibraltar hebben twee zeeslagen plaatsgevonden tussen Nederlandse en Spaanse vlooteskaders. Op 25 april 1607 versloeg Jacob van Heemskerck een Spaanse vloot, waarbij hij zelf om het leven kwam. Een tweede overwinning behaalde de vloot van de Republiek onder Jochem Swartenhondt in de Straat van Gibraltar op 16 oktober 1622.

Anton van der Lem

Adam Willaerts (1577-1664), De overwinning op de Spanjaarden bij Gibraltar door een vloot onder bevel van admiraal Jacob van Heemskerck, 25 april 1607. (1639) Olieverf op doek, 136x204cm. Origineel in Rijksmuseum van Amsterdam, objectnummer: SK-A-2162.

Zeeslag met de overwinning op de Spanjaarden bij Gibraltar door een vloot onder bevel van Jacob van Heemskerck, 25 april 1607. De zee voor de kust is vol met oorlogsschepen die elkaar beschieten, sommige schepen staan in brand. Op de voorgrond tracht de bemanning van een gezonken schip zich in sloepen te redden.

Claes Jansz. Visscher, De slag bij Gibraltar, 1607. Prent naar tekening van David Vinckboons, 432x847mm. Bron: Het Geheugen van Nederland. Origineel in het Rijksmuseum van Amsterdam, objectnummer: RP-P-OB-77.989.

Zeestrijd voor Gibraltar op 25 april 1607 waarbij de admiraal Jacob van Heemskerck sneuvelt. Zeeslag in de baai van Gibraltar tussen de Staatse vloot onder admiraal Jacob van Heemskerck en de Spaanse vloot onder admiraal don Juan d’Alvares d’Avila. Bovenaan vijf kleine voorstellingen met: de schepen in de baai, portret van Jacob van Heemskerck, de begrafenisstoet en zijn graf in de Oude Kerk te Amsterdam. Linksonder een inzet met een kaartje van de Straat van Gibraltar. Grote voorstelling in drie platen.

Literatuur

I.A.A. Thompson, Gibraltar et la défense du détroit au début du XVIIe siècle, dans: J.P. Poussou e.a. (eds.), Monarchies, noblesses et diplomaties européennes. Mélanges en l’honneur de Jean-François Labourdette (Paris, 2005) 233-256

De slag bij Gibraltar : een zeventiende-eeuws schilderij ‘zonder geldelijke waarde’ in het gebouw van de Eerste Kamer / Marion Bolten. – Den Haag : Sdu Uitgevers, cop. 1999. – 72 p. : ill. ; 24 cm. Met lit. opg.. ISBN 90-12-08801-1

Heemskerck voor Gibraltar : historisch verhaal / door P. Visser ; geïllustreerd [en omslag] door H.C. Louwerse. – 5e dr. – Alkmaar : Gebr. Kluitman, [1930]. – 188 p., [4] bl. pl. : zw. ill. ; 21 cm. – (In de vacantie. Serie A, Jongensboeken). Oorspr. uitg.: 1903. – Met 10 pag. uitgeversreclame. – Ook beschikbaar in microvorm.

Onze voorouders op den oceaan : San-Salvador, Gibraltar en de slag bij Duins / A. Weruméus Buning. – ‘s-Gravenhage : Stemberg, [1882]. – 144 p. : ill. ; 19 cm. Ook beschikbaar in microvorm.

Jacob van Heemskerck : zijn leven en streven, herdacht bij gelegenheid van den 275sten gedenkdag van den slag bij Gibraltar / door J. Hendrik van Balen. Amsterdam : Bremer, 1882. – 31 p., [1] bl. portr. ; 25 cm.

De togt van Heemskerk naar Gibraltar : dichtstuk / door A. Bogaers. – [S.l. : s.n.], 1837. – [VI], 124 p. : ill. ; 24 cm. Vele heruitgaven.

Copye vanden Brieff gheschreven van Capiteyn Lambert, aan de … Raden der Admiraliteyt … inh. Hoe de Holl. Armade, onder … Generael Heemskerck heeft ghecombatteert, ende overwonnen, negen … Galioenen … legghende voor Gibraltar : 10 Mei 1607. – Delff, [17e eeuw]. – .. p. ; in-4
Plaatsingscode UB Leiden: KL.GES 1607

Copye vanden brief gheschreven van capiteyn Lambert, aen de E. de ghecommitteerde raden der admiraliteyt binnen Rotterdam: inhoudende, hoe de Hollantsche armade, ondert beleydt vanden generael Heems-kerck, heeft ghecombatteert ende oock overwonnen, negen groote galioenen, mitsgaders noch sommighe oorloogh-schepen vanden coning van Spaengien, legghende inde baye ende voor de stadt Gibraltar. – Copy: Delf, pr. J. Andriesz, 1607, 1607. – 4 p. ; in-4. – [A]2. Knuttel 1374aa.
Plaatsingscode UB Leiden: PAMFLT 1607: 15

Copye van een brief, geschreven door Ioris van Spelbergh, commijs generael ende capiteyn over de Zeeusche soldaten; onder’t beleydt vanden erentfesten ende manhaftighen heere Iacob vna Heems-kercke, als admirael der E.E.M. heeren Staten der Vrye Vereenichde Nederlanden:  tracterende van’t veroveren der Spaensche armade. – [1607], [1607]. – 4 p. ; in-4. – A2
Knuttel 1372.
Plaatsingscode UB Leiden: PAMFLT 1607: 14

Een vvarachtich verhael van den treffelijcken zee-slach, gheschiet inde baye ende onder’t gheschut vande stadt ende sterckten van Gibraltar in Spaengien: onder het cloeckhertighe beleydt vande eerentfeste, man-hafte heere, Iacob van Heems-kerke […]. – Amstelredam, C. Claesz., 1607, 1607. – 4 p. ; in-4. – [A]2. Knuttel 1370.
Plaatsingscode UB Leiden: PAMFLT 1607: 13