Frans. Vertaling: Spaans ministerie.
De Belgische historicus J. Lefèvre gebruikte de term ministère espagnol om er de medewerkers en adviseurs van de aartshertogen en later van de gouverneurs-generaal mee aan te duiden: een beperkte groep met een wisselende samenstelling, waarvan onder meer de Spaanse ambassadeur in de Zuidelijke Nederlanden, de hoogste legerofficieren, de secretaris van State en Oorlog, en de biechtvader van de landvoogd(es) deel uitmaakten. Het epitheton espagnol is echter misleidend, omdat deze ministres (in de toenmalige context de algemeen gangbare term) niet allemaal Spanjaarden waren. Opperbevelhebber Spínola was een Genuees, de latere gouverneur-generaal don Francisco de Melo (1641-1644) een Portugees, en Pieter Roose, de hoofd-voorzitter van de Geheime Raad en intimus van Filips IV en Olivares, was een Zuid-Nederlander. De recruteringsbasis van deze machtselite was bijgevolg niet beperkt tot het koninkrijk Castilië. De imported elite – symbool van het afhankelijk karakter van de Zuidelijke Nederlanden – kwam uit alle hoeken van de monarchie, maar er werd ook gezocht naar lokale ankerpunten. Eén kenmerk hadden de leden van dit ministère gemeen: ze genoten allen, althans op het ogenblik van hun benoeming, het absolute vertrouwen van vorst en eerste minister. Hun opdracht bestond erin de landvoogd in Brussel te adviseren en Madrid over tal van zaken in te lichten – vandaar ook de drukke persoonlijke correspondentie van deze ministres met het hof en vice versa – en in het geval er tussen vorst en landvoogd een belangrijk meningsverschil zou rijzen, moesten ze deze laatste ook op het juiste spoor houden.
René Vermeir, Gent
Literatuur
In staat van oorlog : Filips IV en de Zuidelijke Nederlanden, 1629-1648 / René Vermeir. – Maastricht : Shaker Publishing, 2001. – XXIX, 341 p. : ill. ; 24 cm. Oorspr. verschenen als proefschrift Universiteit Gent 1998. – Met index, lit. opg. ISBN 90-423-0149-X, p. 7, n. 15.
A.M. Rao, S. Supphellen, `Power elites and dependent territories’, in: Power elites and state building / ed. by Wolfgang Reinhard. – Oxford [etc.] : Clarendon Press, 1996. – XV, 316 p. ; 24 cm. Met lit. opg. en index. ISBN 0-19-820547-3, pp. 79-99.
J. Lefèvre, Le Ministère Espagnol de l’Archiduc Albert , in: Bulletin de l’Académie Royale d’Archéologie de Belgique (1924), pp. 202-204