Doesburg
De inname van Brielle in april 1572 was het startsein voor omvangrijkere militaire campagnes in het oosten van de Nederlanden. Onder commando van graaf Willem van den Bergh namen de opstandelingen in mei 1572 veel steden in Gelderland en Overijssel in naam van Oranje. Doesburg was één van deze steden. Het duurde echter nog meer dan een decennium voordat Doesburg definitief aan ‘Staatse’ zijde kwam. Bij het naderen van de troepen van don Frederik, zoon van de hertog van Alva, verlieten de soldaten van graaf Van den Bergh in 1572 de stad. Een vergeldingsactie zoals die zich kort daarna in Zutphen voordeed, bleef de inwoners van Doesburg bespaard. De stad kon niet van verraad worden beticht omdat de magistraat bij de actie van Van den Bergh de moeite had genomen de hulp in te roepen van de stadhouder en het Hof van Gelre en Zutphen. Na de Pacificatie van Gent (1576) schaarde Doesburg zich opnieuw aan de zijde van de opstandelingen. Met uitzondering van het jaar 1585 was de stad definitief ‘Staats’. Voor Doesburg is 1572 niet zo’n opvallend jaar, behalve dat de stad voor het eerst tijdens de Tachtigjarige Oorlog door opstandelingen is ingenomen, geplunderd en korte tijd bezet.
1545-1575: Stedenatlas Jacob van Deventer : 245 stadsplattegronden uit 1545-1575 – schakels tussen verleden en heden / Reinout Rutte en Bram van Nieuwenhuyze ; cartografie Yvonne van Mil. – Bussum : THOTH ; Tielt : Lannoo, 2018: p. 450-451.
1612: Beschryvinghe van alle de Neder-landen door Ludovico Guicciardini, vermeerderde uitgave, p. 14, 145.
Nijhoff/Van Hattum, Bibliotheek van Noord-Nederlandsche plaatsbeschrijvingen tot het einde der 18de eeuw. ‘s-Gravenhage : Martinus Nijhoff, 1953 > nr. 145-146 (A. Huygen, Beschryving van Doesburg, 1753, 1761).
Literatuur
Oorlog, steden en staatsvorming : de grenssteden Gorinchem en Doesburg tijdens de geboorte-eeuw van de Republiek (1570-1680) / Griet Vermeesch. – [S.l. : s.n.], 2006. – 228 p. : tab. ; 30 cm
Proefschrift Universiteit van Amsterdam. – Met lit. opg., reg. – Met samenvatting in het Engels.
De Onze Lieve Vrouwe-broederschap te Doesburg, ca. 1397-1580 / door C. I. Kruisheer. – Ellecom : Kruisheer ; Arnhem : verkrijgbaar bij Gysbers & Van Loon, 1976. – V, 109 p. : ill. ; 30 cm
Bevat: Godsdienstige broederschappen en hun achtergrond. Bloeiperiode van de O.L.Vrouwe-broederschap. Neergang door kentering in het geloofsleven. Het memorieboek als bron van genealogische gegevens. – Met een samenvatting in het Engels. – Met lit. opg. en index.