In 1585 slaan Spaanse troepen hun winterkwartier op in het oosten van de Bommelerwaard. De komst van een vloot Hollandse schepen en het doorsteken van dijken dwingt ze tot een terugtocht. Vierduizend Spanjaarden raken tegenover Empel ingesloten tussen vijandelijke schepen en de onder water gelopen polder die hen scheidt van ‘ s-Hertogenbosch . Al vijf dagen zitten zij in die hopeloze positie als bij het opwerpen van versterkingen bij de kerk van Empel een Spaans soldaat in de grond een onbeschadigd schilderij vindt met een voorstelling van Maria. De Spanjaarden zien het als een goed voorteken. Plotseling begint het streng te vriezen. De schepen dreigen vast te komen zitten en moeten de wijk nemen. De Spanjaarden ontsnappen over het ijs: het ‘Wonder van Empel’.
Uit: Het Bommelerwaard boek, p. 68.
Literatuur
Het wonder van Empel : De Spaanse Infanterie tot hun Patrones, de Onbevlekte Ontvangenis van Maria / M.A.W. van Rossem. – Oegstgeest : Colomba, 2009. – 60 p. : ill.. ; 24 cm
Het Bommelerwaard boek / Sil van Doornmalen … [et al. ; eindred.: Sil van Doornmalen]. – Zwolle : Waanders ; Zaltbommel : Streekarchief Bommelerwaard, cop. 2008. – 368 p. : ill. ; 17 cm. Uitg. ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van het Streekarchief Bommelerwaard. – Met index. ISBN 978-90-400-8529-1 geb., p. 11.
Empelse Schans te Empel (gem. ‘s-Hertogenbosch) : een inventariserend veldonderzoek in de vorm van een karterend booronderzoek / L.C. Nijdam. ; [foto’s en tek.: ADC ArcheoProjecten … et al.]. – Amersfoort : ADC ArcheoProjecten, cop. 2008. – 12, [4] p. : ill. ; 30 cm. – (ADC rapport, ISSN 1875-1067 ; 1273)
Onderzoek uitgevoerd door ADC ArcheoProjecten in opdracht van Habion. – Met lit. opg. ISBN 978-90-6836-263-3
Een bijzondere Mariaverering : het wonder van Empel / Harry van den Berselaar. In: Bossche bladen : cultuurhistorisch magazine over ‘s-Hertogenbosch, ISSN 1389-9074: vol. 7 (2005), afl. 1, pag. 21-26.
Empel in het bijzonder : in rust en in onrust / Jacques de Bekker. – [S.l. : s.n.], [1993] (Schijndel : WSD). – 200 p. : ill. ; 26 cm. Lit. opg.
De strijd bij Empel (1585). Een episode uit de Tachtigjarige Oorlog / C.M. Schulten. In: Armamentaria, ISSN 0168-1672: vol. 12 (1977), pag. 43-46.