Stad en heerlijkheid in het kwartier van Peelland.
Van 1573 tot 1575 lag hier een Spaans garnizoen; in 1576 werd Helmond Staats. Met het kasteel werd de plaats echter in 1579 door Parma ingenomen. Twee jaar nadien namen Staatse troepen Helmond in, maar zij konden zich er niet handhaven. In 1588 heeft graaf Filips van Hohenlohe het stadje stormenderhand voor de Staten-Generaal ingenomen en tot de grond toe afgebrand. In 1597 viel de plaats in handen van muitende Ieren, een deel van het Spaanse leger. In 1602 heroverde prins Maurits het kasteel. Tussen 1603 en 1621 diende de stad enkele malen als winterkwartier voor Duitsers en Italianen in Spaanse dienst. Overigens had Helmond weinig militaire betekenis meer.
Willem van Ham
Naslagwerken
1545-1575: Stedenatlas Jacob van Deventer : 245 stadsplattegronden uit 1545-1575 – schakels tussen verleden en heden / Reinout Rutte en Bram van Nieuwenhuyze ; cartografie Yvonne van Mil. – Bussum : THOTH ; Tielt : Lannoo, 2018: p. 97.
1612: Beschryvinghe van alle de Neder-landen door Ludovico Guicciardini, vermeerderde uitgave, p. 48, 128.
Literatuur
De kastelen van Helmond : een machtscentrum aan de rand van de Peel / onder red. van Nico Arts, Henk Roosenboom ÿ& Lia van Zalinge-Spooren. – Utrecht : Matrijs, cop. 2001. – 224 p. : ill., krt., plgr. ; 29 cm. Uitg. in samenw. met Gemeentelijke Archiefdienst Helmond. – Met lit. opg., reg. ISBN 90-5345-177-3 geb.
‘De vesting Helmond’, door J.S. van Wieringen, in: Atlas van historische vestingwerken in Nederland : Noord-Brabant. – Utrecht : Stichting Menno van Coehoorn, 1996, p. 202-203
Geschiedenis van het kasteel-raadhuis en de heren van Helmond / door Jac. J.M. Heeren. – [Helmond] : Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant, 1938 (Helmond : Boekdrukkerij “Helmond”). – 350 p. : ill. ; 28 cm
De protocollen der Helmondsche notarissen (1595-1798) / door Aug. Sassen. – ‘s-Hertogenbosch : Muller, 1890. – XV, 141, XXII p. ; 24 cm. – (Werken van het Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant ; N.r., no. 4)
Hedendaagsche Historie, of Tegenwoordige Staat van alle volkeren, XIIde deel, Vervolgende de Beschryving der Vereenigde Nederlanden (…), Amsterdam, bij Isaak Tirion, 1740, 103-105.