Lofdicht op Jacob van Heemskerk
Uit: J. van Vloten, Nederlandsche geschiedzangen , II, 1864, 378-381.
Oorspronkelijke bron: Geuseliedtboeck
Ontwaeckt ghy helden triumphant,
Om stryden voor het vaderlant,
Ins vyants macht maect kleyn gheschil,
Vertrout Godt die u helpen wil,
Als hy meer heeft bewesen;
Voor Gibraltar nu oock, int lest,
Heeft hy verstoort den Spaenschen nest,
Twaelf Galioens daer waren,
Met noch meer schepen, t’haerder baet,
Om rooven, dat, in zee noch straet,
Gheen Hollants schip sou varen.
Heemskerck, als Admirael ghestelt,
Vrywillich, niet om goet noch ghelt,
Maer ‘t vaderlant ten dienste,
Met een scheepsvlote toegherust,
Zeylende langhs de Spaensche cust
Om eer, en niet om winste;
Als hy dees tydingh hadt gehoort,
Deed den crijchsraet comen aen boort,
Om hun te resolveeren,
Dat hy van wille was gheheel
Dat Spaens armaed’ onder ‘t casteel,
In de baey t’ abordeeren.
Desen raet soo besloten bal,
Capiteyns, officieren al,
Bootsvolck, en trou soldaten,
Beloefden daer met lijf en bloet,
Om krencken den vyandt verwoet,
Malkanderen niet verlaten,
Heemskerck-kloeck deed hun dit verhael,
Hy sou den Spaenschen Admirael,
Met moy Lambert aentasten,
En voort ons schepen elcken twee,
Een spaens galioen, daer op die ree,
tAenboorden hy belasten.
Met sulcken orden resoluyt,
dAdmirael sprack, daer ,an dat stuyt,
Laet dan ons ancker vallen;
Den Spaensche nadmirael verbaest,
Siende zijn komste met der haest,
Gingh dryven nae de wallen;
Maer Heemskerck voer hem rustich by,
Met staende zeylen op zijn zy,
Glampten aen boort ghestreken,
Met moy Lambert achter aen,
Schoten dat Seignor niet kond’ gaen,
Om zijne biecht te spreken.
Den strijt heftich aldus begost,
Met schieten, slaen, elck soo hy kost,
tWas vreesselick t’ aenschouwen;
Den Spaenschen vies-admirael hert
Oock inden brant geschoten wert,
Conden qualick vry houwen
Ons schepen, zeylen, touwen, wandt,
Meer galioens raeckten in brant,
Door ‘t cruyt-springhen ghesoncken,
Veel aflaten kreech Seignor hier,
Zoo dat zy meest, door ‘t vaghevier,
Int wij’ water verdroncken.
Den Spaenschen admirael verheert,
Wert door onsschieten ghematteert,
Liet een vree-vaen wt waeyen;
Maer onse schoten even sterck,
Om wreken die doot van Heemskerck,
Lieten hun soo niet paeyen;
Capiteyn Lambert, end Verhoef,
Harten int spel viel haren troef,
Clavren Seignor niet baten,
Want Schoppen quelden hem te fel,
Dus koos Seignor dat Ruytenspel,
Sprong wt door die busgaten.
Vier uren langh of daar ontrent,
Vochten sy, eer de strijt nam ent,
T’ savonts ter sonnen peylen,
Van vier duysent man in hun vloot,
Is meer als twee duyst bleven doot,
Van een en twintich zeylen;
dAdmiraels seven hondert man,
Zijnder weynich ghecomen van,
Hy selfs is oock doot bleven,
Don Jan Alvares Davila;
Ons vrou van Scherpenheuvel dra
Brachter daer veel om ‘t leven.
dAdmiraels-schip S. Augustijn,
d’Vies-admiraels-schip hiet divijn:
Devega Nostra Dona,
Madre de Dios, S. Anna,
Met Nostra Dona del Reiga,
Oock la Conceptiona;
S. Christoffel, S. Nicolaes,
La Dona de Rofaros dwaes,
La Dona des Doloros,
Met Nostra Dona de la O.
Het twaelfste hiet S. Pedro,
Al gallioens vol Seignoros.
Hondert stucken van achten klingh,
Trompetter van Cleynsorgh ontfingh,
Die ‘t Spaensche vlagh afhaelde;
Noch vijftich stucken men oock gaf,
Die d’ Vies-Admiraels vlagh brocht af,
Eerlijck men hem betaelde;
Magellani, Candis, en Draeck,
U vlaggen strijct voor Heemskerck saeck,
Noyt sulcken eer verworvent;
Seignoor salt lang ghedencken koen,
Met heer-oom voor haer zielmis doen,
Die sonder biecht daer storven.
Prince, Heemskerck admirael reet,
Dijn doots beschrijven is my leet,
Met hondert man daer boeven,
tSestich ghequetst, dits tghetal wis,
Daer van ons vloot beschadicht is,
Eeuwich salmen hem loven;
Soldaets, maetroos, wacht u d’abuys,
Hier van te singhen int hoerhuys,
Looft Godt van desen wercke,
Misbruyckt niet ydel Godes Naem,
Maer eerbiedigh alle te saem,
Singht lof den heldt Heemskercke.