Spore aen den heer Hooft, tot voltrekking sijner aengevange Nederlantsche Historie
Uit: Vondel, Werken , IV, 535-536 (1642?).
Joost van den Vondel
Als ‘t Roomsche nonnevier, zoo blaek uw heilige yver.
Vaer onverdrietigh voort, gewijde Storischrijver
Van onzer eeuwen ramp, en flakkerend geluk:
‘t Welk somtijds gaf een’ blik, in oorloghsdamp en druk:
Sprak Neêrland, doen zy HOOFT al bevend aen zagh vatten
Zijn’ pen, tot waering van verwaereloosde schatten:
Na datze, in Poëzy gemat en afgeslooft,
Voltrekken ging ‘t geen ons van’t noodlot was belooft:
Dat aen den Amstelstroom verrijzen zou, de wreeker
Van onze sloffigheid, en Duitsch en duidlijk spreker:
Die zelf den Zwijger van den ouden Tibervliet
Zou tarten, met ons’ tael, en toonen, dat’er niet
Geredent is, zoo rijp, van deftige Latijnen,
Of’t licht van Holland dar wel tegens Rome schijnen.
Dit werrek eischt een Godt, die schiklijk scheiden zal
Dien bayerd, zoo verwart, door allerly geval:
Een’ Godt, dit gantsch volmaekt, en zonder sijd’ te draegen
Aenschout van’s hemels top der sterffelijken plaegen:
Zoo veel vermaerde steên, bedolven in haer’ asch,
Berooft van schat en pracht, de kampen van ‘t gewas.
Heirlegers tegens een gevoert, door razerye:
De Vrijheit hier aen ‘t woên, en daer de tyrannye:
De Koning tegens ‘t volk: de burgers onderling
In’t harrenas, vermengt met busse, spies, en kling:
De Graeven op ‘t schavot, en d’Edelliên aen ‘t vlughten:
Hier ‘t vier des Martelaers: de wetten daer aen ‘t zuchten:
De Kerken gins in last, geplondert van cieraet:
Geloof en brein gesplist: gedeelden raedt en Staet.
‘t Verbond beswooren, en lichtveerdigh weêr gebroken:
Hier quaed berokkent: daer gesponnen: gins gewroken:
Verkrachte kuischheid, en vermoorde onnozelheit:
Verraed en oproer: ‘t juk de steden opgeleit.
Maer wat verpijn ik my y all’ d’ellend te noemen:
Eer tel ick ‘t oeverzand, en al de lentsche bloemen.
Ook is mijn wit alleen te noopen uwen geest,
Die op dees heirbaen draeft, en nijd noch opspraek vreest:
Een’ heirbaen die u zal geleiden na de starren:
Terwijl, om snood gewin, hier snoode zielen marren:
Die, als het domme vee, slaen d’oogen na beneên,
En hebben ‘t leven noch met mensch noch Godt gemeen.