Neustadt, 15 november 1559 – Brussel, 13 juli 1621
Jongste zoon van keizer Maximiliaan II en Maria van Oost en rijk, dochter van Karel V. On de rkoning van Portugal 1580-1596, gouverneur-g en eraal van de koninklijke Ne de rland en 1596-1598. In 1598 huw de hij Isabella van Oost en rijk, dochter van koning Filips II van Spanje, met wie hij tot zijn dood in naam als soeverein vorst de koninklijke Ne de rland en bestuur de .
Literatuur
A.J. van de r Aa, Biographisch Woord en boek de r Ne de rland en I (Haarlem, 1851) 47-48
Allgemeine De utsche Biographie 1 (Leipzig, 1875) 290-292 (Alberdingk Thijm)
Biographie Nationale de Belgique I (Bruxelles, 1866) 184-189 (J. de Saint-G en ois)
Nationaal Biografisch Woord en boek : I (Brussel, 1964) 14-22 (J. Lefèvre)
Neue De utsche Biographie 1 (Berlijn, 1953) 170 (Otto Br un ner)
Nieuw Ne de rlandsch Biografisch Woord en boek II I (Leid en , 1914) 20-25 (S.P. Haak)
‘Afición, en t en dimi en to y celo al servicio de Su Majestad’ : el con de de Solre, Jean de Croy, y la un ión hispano-flam en ca en el reinado de Felipe IV / Alicia Esteban Estríngana. – p. 195-230. In: Ag en tes e id en tida de s en movimi en to : España y los Países Bajos, siglos XVI-XV II I: (2011), p. 195-230.
The “gran privado” of archduke Albert : Rodrigo Niño y L as so, co un t of Añover (ca. 1560-1620) / Dries Raeymaekers. – p. 129-149. : ill. In: Ag en tes e id en tida de s en movimi en to : España y los Países Bajos, siglos XVI-XV II I: (2011), p. 129-149.
Carolus Scribani and the Lipsian legacy the ‘politico-christianus’ and Lipsius’s image of the goo d prince / Erik De Bom. – p. 283-305. In: ( Un )m as king the realities of power : Justus Lipsius and the dynamics of political writing in early mo de rn Eur op e: (2011), p. 283-305.
Geleerd en en politiek : de politieke i de eën van Justus Lipsius in de vroegmo de rne Ne de rland en / Erik De Bom. – Hilversum : Verlor en , 2011. – 440 p. : ill. ; 24 cm. Ook versch en en als proefschrift Katholieke Un iversiteit Leuv en , 2009. – Met lit. op g., reg. ISBN 978-90-8704-215-8
Implem en ting the truce: negotiations betwe en the Republic and the archducal Ne the rlands, 1609-10 / R en é Vermeir and Tom as Roggeman. – krt. In: Eur op ean review of history = Revue eur op é en ne d’histoire, ISSN 1350-7486: vol. 17 (2010), afl. 6 ( de c), pag. 817-833.
Antwerp and Brussels as inter-Eur op ean spaces in news exchange / Paul Arbl as ter. – p. 193-205. In: The dissemination of news and the emerg en ce of contemporaneity in early mo de rn Eur op e: (2010), p. 193-205. In: Pt. 3, Inter-Eur op ean spaces and mom en ts.
L’ équilibre de la faiblesse : les relations en tre les États provinciaux de Lille, Douai et Orchies et le pouvoir c en tral à l’époque de s Archiducs / Frédéric Duqu en ne. – graf. Dans: Revue du Nord : histoire & archéologie : Nord de la France, Belgique, Pays B as , ISSN 0035-2624: vol. 90 (2008), afl. 377 (oct.-déc.), pag. 775-794, 863-864, 867-868, 871. Met sam en vatting en in het Frans, En gels en Ne de rlands.
L’ interv en tion de l’archiduc Albert dans le conflit confessionel à Aix-la-Chapelle : un cas de ‘confessionnalisation’ de la politique étrangère de s Pays-Bas espagnols au début du XV II e siècle / Monique Weis. In: Revue du Nord : histoire & archéologie : Nord de la France, Belgique, Pays Bas, ISSN 0035-2624: vol. 90 (2008), afl. 377 (oct.-déc.), pag. 701-715, 862, 866, 870. Met sam en vatting en in het Frans, En gels en Ne de rlands.
In Spanje blev en de havik en mokk en : Spanje en het Twaalfjarig Bestand (1609-1621) / door H en k Boom. – ill.
In: Historisch nieuwsblad : tweemaan de lijks magazine over geschied en is en het historisch bedrijf, ISSN 0927-2690: vol. 17 (2008), afl. 9 (nov.), pag. 46-52. Met lit. op g.
Scherp en heuvel-Montaigu : un sanctuaire pour un e politique emblématique / Luc Duerloo. In: XV II e siècle : bulletin de la ‘Société d’Etu de du XV II e Siècle’, ISSN 0012-4273: vol. 60 (2008), afl. 3 [= 240] (juil-sep), pag. 423-439.
Tactisch e en Staats, strategisch e en Paaps succes : de militaire campagnes van aartshertog Albrecht tot en met de slag bij Nieuwpoort / Luc de Vos en Eti en ne Rooms. – p. 34-45. : ill., krt. In: De val van het nieuwe Troje : het beleg van Oost en de 1601-1604: (2004), p. 34-45.
Höfisches Mäz en at en tum in Brüssel : Kardinal Antoine Perr en ot de Granvelle (1517-1586) und die Erzherzöge Albrecht (1559-1621) und Isabella (1566-1633) / Claudia Banz. – Berlin : Mann, c op . 2000. – 220 p. : ill. ; 25 cm. – (Berliner Schrift en zur Kunst ; Bd. 12). Oorspr. proefschrift Berlin, 1996. ISBN 3-7861-2309-8 geb
Marrying the City, mo the ring the country : g en de r and visual conv en tions in Johannes Bochius’s account of the Joyous En try of the Archduke Albert and the Infanta Isabella into Antwerp / Margit Thøfner. – ill. In: The Oxford art journal, ISSN 0142-6540: vol. 22 (1999), pag. 3-27.
Albrecht en Isabella in de letterkun de van hun tijd / Karel Porteman. – p. 309-318. : ill. In: Albert & Isabella, 1598-1621 : essays: (1998), p. 309-318.
Albert & Isabelle, 1598-1621 : catalogue / réd.: Luc Duerloo et Werner Thomas. – [Turnhout] : Brepols, c op . 1998. – 311 p. : ill. ; 30 cm. Exposition organisée par les Musées royaux d’Art et d’Histoire et par l’Université catholique de Louvain, 17-09-1998 – 17-01-1999. ISBN 2-503-50725-5
Albert & Isabella, 1598-1621 : essays / ed. by Werner Thomas and Luc Duerloo. – [Turnhout] : Brepols, c op . 1998. – 368 p. : ill. ; 30 cm. On de raan de titelp.: Koninklijke Musea voor Kunst en Geschied en is, Katholieke Universiteit Leuv en . – Omslagtitel: Albert & Isabella. – Bevat bijdrag en in het En g els, Spaans, Frans, Duits en Ne de rlands. ISBN 2-503-50726-3
Albrecht & Isabella, 1598-1621 : catalogus / red.: Luc Duerloo en Werner Thomas. – [Turnhout] : Brepols, c op . 1998. – 311 p. : ill. ; 30 cm. Catalogus van de t en toonstelling georganiseerd door de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschied en is en de Katholieke Universiteit Leuv en , 17-09-1998 – 17-01-1999. – Lit. op g. ISBN 2-503-50724-7
Albrecht & Isabella, 1598-1621 : catalogus / red.: Luc Duerloo en Werner Thom as . – [Turnhout] : Brepols, c op . 1998. – 311 p. : ill. ; 30 cm
L. Duerloo, Piet as Albertina. Dyn as tieke vroomheid en herbouw van het vorstelijke gezag, in: Bijdrag en en Me de de ling en betreff en de de Geschied en is de r Ne de rland en 112 (1997) 1-18
España en Flan de s : trece años de gobierno de l Archiduque Alberto (1595-1608) / Juan Roco de Campofrío. – Madrid : [Gráficas Yag¨ue], 1973. – XL, 359 p. ; 22 cm. Oorspr. titel: Relación de la jornada que su alteza el Archiduque Alberto mi señor hizo a Flan de s en el año 1595, …. ISBN 84-85027-11-6
The ceremonial entry of Ernst, archduke of Austria, into Antwerp, June 14, 1594 = De scriptio publicae gratulationis, spectaculorum et ludorum, in adventu sereniss. principis Ernesti archiducis Austriae, ducis Burgundiae, comitis Habspurgi, aurei velleris equitis, Belgicis provinc ii s a regia majestate catholica praefecti, anno MDXC II II , XV II I. kal. Julias, al ii sque diebus Antiverpiae editorum / text by Johannes Bochius ; engravings by Pieter Van de r Borcht, after de signs by Marten de Vos ; to which is ad de d a suppl. of plates from the royal entry of Albrecht and Isabella, Antwerp, 1599 ; introd. by Hans Mielke. – New York : Blom, 1970. – XX II I, 174 p. : ill. ; 34 cm. Herdr. van de uitg. Antverpiae : ex officina Plantiniana, 1595 en van de uitg. Antverpiae : ex officina Plantiniana, 1602, oorspr. verschenen o.d.t. Pompae triumphalis et spectaculorum, in adventu et inauguratione serenissimorum principum Alberti et Isabellae, Austriae archiducum, Burgundiae ac Brabant. ducum, S.R. Imper ii Marchionum, in eius de m principatus metr op oli Antverpia exhibitorum.
The anti-parle with the Archduke Albertus / Francis Vere. – Amsterdam : Theatrum Orbis Terrarum ; New York : Da Capo Press, 1968. – 22 p. ; 21 cm. – (The English experience : its record in early printed books published in facsimile ; no. 28)
Original t.p. reads: Extremities urging the Lord Generall Sir Fra. Veare to the anti-parle with the Archduke Albertus. Written by an English gentleman of verie goo d account, from Ostend, to a worshipfull gentleman, his friend, heere in England, imprinted verbatim according to the originall. With a de claration of the de sperate attempt ma de since, by the say de Archdukes forces, for the winning of the ould towne. Printed for Thomas Pauyer, 1602. – S.T.C. no. 24651.
Albrecht en Isabella en de schil de rkunst : bijdrage tot de geschie de nis van de XV II e eeuwse schil de rkunst in de Zui de lijke Ne de rlan de n / Marcel De Maeyer . – Brussel : Paleis de r Aca de miën, 1955. – 547 p. : ill. ; 26 cm. – (Verhan de lingen van de Koninklijke Vlaamsche Aca de mie voor Wetenschappen, Letteren en Schoone Kunsten van België, Klasse de r Schoone Kunsten, ISSN 0770-089X ; nr. 9). Met lit. op g.
L’intervention du duc de Lerme dans les affaires de s Pays-Bas (1598-1618) / Joseph Lefèvre. In: Revue belge de philologie et d’histoire = Belgisch tijdschrift voor philologie en geschie de nis, ISSN 0035-0818: vol. 18 (1939), afl. 2-3, pag. 463-485.
URL: https://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/rbph_0035-0818_1939_num_18_2_1301
Les chatelains militaires espagnols de s Pays-Bas à l’époque de l’archiduc Albert (1598-1621) / J. Lefèvre. In: Revue belge de philologie et d’histoire = Belgisch tijdschrift voor philologie en geschie de nis, ISSN 0035-0818: vol. 9 (1930), afl. 3-4, pag. 831-852.
URL: https://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/rbph_0035-0818_1930_num_9_3_6721
Don Juan de Mancicidor secrétaire d’État et de Guerre de l’archiduc Albert (1596-1618) / J. Lefèvrej. In: Revue belge de philologie et d’histoire = Belgisch tijdschrift voor philologie en geschie de nis, ISSN 0035-0818: vol. 4 (1925), afl. 4, pag. 697-714.
URL: https://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/rbph_0035-0818_1925_num_4_4_6361
Les ambassadeurs d’Espagne à Bruxelles sous le règne de l’archiduc Albert (1598-1621) / Joseph Lefèvre
In: Revue belge de philologie et d’histoire = Belgisch tijdschrift voor philologie en geschie den is, ISSN 0035-0818: vol. 1 (1923), afl. 1, pag. 61-80.
URL: https://www.persee.fr/web/revues/home/prescript/article/rbph_0035-0818_1923_num_2_1_6213
Philippe II et le mariage des archiducs Albert et Isabelle / par H. Lonchay. – Bruxelles : Hayez, 1910. – 27 p. ; 23 cm. Overdr. uit: Bulletins de l’Académie royale de Belgique, 1910.
Joyeuse Entrée d’Albert et d’Isabelle : Lille au 16e siècle d’après des documents inédits / J. Houdoy. – Lille, 1873. – .. p. ; in-4
Philipp’s II Abschied von d en Nie de rland en : ein Beitrag zur Geschichte de r Erzherzöge Albert un d Isabella / von H. Schmolke. – Berlin : Heymann, 1878. – IV, 80 p. ; 24 cm
Histoire de l’Archiduc Albert, Gouverneur-général, puis Prince souverain de la Belgique / J. Bruslé de Montpleinchamp ; annotée par A.L.P. de Robaulx de Soumoy. – Bruxelles ; La Haye, 1870. – .. p. : ill. ; in-8. – (Collection de mémoires relatifs à l’histoire de Belgiqu. 2e Sér. ; VIII)
Plaatsingscode UB Leiden: 1153 E 26
Abrégé historique du règne d’Albert et Isabelle, 1592-1602 / avec une introd. et des notes par Adrien Campan. – Bruxelles [etc.] : Muquardt [etc.], 1867. – XXI, 124 p. ; 22 cm. – (Collection de mémoires relatifs à l’histoire de Belgique ; 26)
Pompe funèbre du prince Albert, archiduc d’Autriche, réprés. en tailles douces / dessinées par Jacq. Francquart, et gravées par Corn. Galle ; avec une dissert. histor. et morale d’Eryce Puteanus. – Bruxelles : [s.n.], 1729. – .. p. : ill. ; fol
Antonii Anselmo I.C. Antverpiensis Commentaria ad perpetuum edictum serenissimorum Belgii principum Alberti et Isabellæ evulgatum 12. Iulii. M.DC.XI. : varijs interpretationibus, ÿ& declarationibus consilij collateralis, …. – Editio tertia, dimidiâ plus parte, plurimis in locis auctior, ÿ& indice c op osiore, locupletior, tersior, ÿ& castigatior. – Antverpiæ : apud Henricum ÿ& Cornelium Verdussen, 1701. – 332, 216 p. ; in-2
Bevat ook: Articulen g het rocken uyt de landt-charteren, blyde incomsten, mitsgaders uyt de placcaten, ….
L’histoire de l’archiduc Albert gouverneur general et puis prince souverain de la Belgique. – A Cologne, : chez les Heritiers de Corneille Egmond, 1693. – [22], 381 p. : gegrav. titelbl. ; in-12. – * 12 A-Q 12 (*1 ontbreekt, blanco? ; Q12 blanco). Auteur is: Jean Chrysostome Bruslé de Montpleinchamp. – Nederlandse druk. – Weller II, pag. 53.
Capitvlations de la paix, faicte entre le roy nostre sire, … Les archiducqs … et le Roy de la Grande Bretaigne, … lesquelles ont esté conclues par les deputez cy-embas nommez à Londres le 18. d’Aoust 1604. – Bruxelles, : Hub. Ant. Velpius, 1660. – 24 p. ; in-4. Knuttel 1252b (onder 1604).
Antonii Anselmo I.C.ti Antverpiensis Commentaria ad perpetuum edictum serenissimorum Belgii principum Alberti et Isabellae evulgatum 12. Iulii. M. DC. XI. : multis diuersorum Senatuum decisionibus, ÿ& Magistratuum sententijs, illustrata, in quibus etiam deducitur, an? quatenus? et quando? edictum hoc, ecclesiasticos liget : accesservnt interpretationes, seu declarationes eiusdem edicti, factæ, per consilium priuatum: nec non ad calcem op eris, edicta, quæ post binorum edictorum voluminum Antuerpiensium editionem … : op us uti hodiernis utriusque fori practicis, gratum, ita posteris futurum gratissimum, et acceptissimum. – Antverpiæ : apud Petrvm Bellervm, 1656. – [IV], 232, [15], 153, [3] p. ; in-2. – ÿÛ 2 A-2F 4 *-2* 4 3A-3T 4 3T 2
Bevat ook: Placcaeten, edicten ende ordinantien …. – Met reg.
Avla sacra principvm Belgii ; sive commentarivs historicvs de Capellæ Regiæ in Belgio principijs, ministris, ritibus atque vniuerso apparatu / auctore Ivlio Chifletio … ; accedvnt pro eâdem capellâ sacræ constitvtiones ÿ& diarium officij diuini Alberto et Isabella principibus ; edente Ioanne Chifletio. – Antverpiæ : Ex officina Plantiniana Balthasaris Moreti, 1650. – xxvi, 160 p. ; in-4. Met index.
Pompa fvnebris op timi potentissimiq. principis Alberti PII, archidvcis avstriæ, dvcis bvrg. bra. ÿ&c. : veris imaginibus expressa a Iacobi Francqvart … : eivsdem principis morientis vita, / scriptore E. Pvteano. – Brvxellæ : prostant apud Joannem Mommartium, 1623. – [44] p. tekst, LXIIII bl. ill. : [uitsl.] grav. ; 34 cm. Tekst in het Frans, Latijn, Nederlands en Spaans.
Breeder relaes van het Royael VVtvaert Alberti Eertz-Hertoghe van Oosten-riick …., : Ghedaen binnen Brussel den 12. Meert 1622. – Nv eerst Ghedruckt den 18. Meert 1622. – T’Hantwerpen, : by Abraham Verhoeuen, .., 1622. – 16 p. ; in-4. Ook beschikbaar in microvorm. – Knuttel 3326.
Die kerckelijcke ende princeliicke ceremonie, van het wtvaert ende begraeffenisse des eertz-hertoghe Albertvs van Oostenrijc, hertoghe van Brabandt, Graue van Vlaenderen, Hollandt, &c. Ghedaen binnen Brussel den xij. meert 1622. Eerst gedruckt den 23. Meert. 1622.. – Antwerpen : Abraham Verhoeven, 1622. – 16 p. ; 18 cm. Petit 1358.
Plaatsingscode UB Leiden: THYSPF 2921
Waerachtich verhael ende breeder relaes van het royael wtvaert, Alberti, eertzhertoghe van Oostenrijck, hertogh van Brabandt, Graeue van Vlaenderen, Hollandt, &c. Ghedaen binnen Brussel den 12. Meert 1622. …. – Antwerpen : Abraham Verhoeven, 1622. – 14 p. ; 18 cm. Petit 1356.
Plaatsingscode UB Leiden: THYSPF 2917
Serenissimi Alberti Belgarum principis elogium et funus / Aubertus Miraeus . – Bruxellis : apud Joannem Pepermannum, 1622. – 102, [38] p. ; in-8. Met index.
Plaatsingscode UB Leiden: 403 G 24 en 1499 F 39: 3
De vita Alberti pii, sapientis, prvdentis belgarvm principis commentarivs / Avbertvs Mirævs … ; accedunt seorsim Laurentij Beyerlinck & aliorum de eodem principe elogia. – Antverpiæ : Ex officina Plantiniana, 1622. – 109 p. ; in-4.
Plaatsingscode UB Leiden: 400 B 9 en THYSIA 1489: 1
Tonneel der wtvaerden van Ferdinandus Coninck, Carolus Keyser, Philippus den tweeden, Rudolphus den tweeden, Phillippus den derden, midtsgaders t’ leven, overlijden ende begravinghe van Albertus den godtvruchtigen ertzhertoge van Oostenrijck enz. / A. van Meerbeeck. – Brussel : by Ferdinande de Hoeymaker, 1622. – in-16
Sereniss. principis Alberti Avstriæ archidvcis VII. Brabantiaæ dvcis I. Lavdatio fvnebris: dicta a Lavrentio Beyerlinck … – Antverpiæ : Ex officina Plantiniana, 1621. – 52 p. ; in-4
[Orationes : invitatio ad luctum pr op ter obitum augustae ÿ& felicis memoriae Alberti Pii archiducis Austriae, ducis Burgundiae, principis Belgarum] / [contribuerunt: Joannes de Reeck … et al.]. – Bruxellis, 1621. – [49] p. : portr. ; 20 cm
Placcaet van de eertzhertoghen onse alderghenadichste heeren ende princen, verbiedende de scandaelen ende exercitien die eenige soo hunne ondersaten als andere, doen ende gebrucken tot verachtinge van onse heylige catholijcke, apostolijcke, Roomsche religie. – Bruessel : Rutgeert Velpius, 1610. – [8] p. : vignet. ; 4-o. – [A]2
Gedagt.: 31 dec. 1609.
Articles de la trefve conclve et arrestee povr dovze ans, entre la Maté du Roy d’Espaigne, etc. et les Sermes. Archiducqz … d’vne part, Et les Estatz des Prouinces Vnies du Pais bas d’autre. – A Bruxelles : par Rutger Velpius, Imprimeur de la Cour, a l’Aigle d’Or pres du Palais, l’an 1609, auec priuilege. – 32 p. ; in-4. – A-D 4
Knuttel 1587. V.d. Wulp 1132.
Plaatsingscode UB Leiden: THYSPF 1467
Historica Narratio profectionis et inavgvrationis serenissimorvm Belgii principvm Alberti et Isabellæ Avstriæ archidvcvm. : Et eorum optatissimi in Belgium aduentus, rerum´que gestarum et memorabilium, gratulationum, apparatuum, et spectaculorum in ipsorum susceptione et inavgvratione hactenus editorum accurata descriptio. / Avctore Ioanne Bochio … – Antverpiae : ex officina Plantiniana, apvd Ioannem Moretvm, 1602. – 500, [12] p. : ill., muz. ; in-2. – Aan het slot is een Verhaal van het ontzet van ‘s Hertogenbosch toegevoegd. – Bevat: Pompae triumphalis et spectaculorum in adventu … / a Joan. Bochio. – Descriptio pompae et gratulationis publ. Seren. Princip. Alberto et Isabellae … / Max. Aem. Vrientio. – Descriptio triumphi et spectaculorum Seren. Princip. Alberti et Isabellae … / auct. Henr. d’Oultremanno. – Met index.
Plaatsingscode UB Leiden: 416 A 2 en THYSIA 819
De triumphantelijcke bly incomste : Gheschiet binnen Antwerpen, van den edelen, doorluchtighen, ende hoochgheboren hertoghe Albertus, met de edele hoochgheboren hertoghinne Isabella Clara Eugenia. Het welcke gheschiet is op den thiendach van december anno 1599. – Antwerpen : Antonie de Ballo, 1600. – 8 p. ; 16 cm
Plaatsingscode UB Leiden: THYSPF 1115
The battaille fovght betvveene count Maurice of Nassaw, and Albertus … nere Newport in Flaunders, the xxij. of June 1600. : wth the names of such men accompt as haue been either slaine, hurt, or taken prisoners by either part. / written by a gentleman imploied in the said seruice. – Printed at London : by P.S, 1600. – II, 8 p. ; in-4.
Knuttel 1132b.
Cort ende warachtich verhael v¯ade incomste des eertshartoch Albertus, met de infante van Spaengien syn huysvrouwe: ende hare huldinghe in diversche steden, als hertoghe ende hertoghinne van Brabant. – [Delft, J.C. Vennecool], 1600, 1600. – 4 p. ; in-4. – [A]2. TB 2845. – Knuttel 1110, Van der Wulp 910.
Plaatsingscode UB Leiden: PAMFLT 1600: 8
De conditien ende articulen van zijn altese, ende van mijn heeren de Staten van de Provincien. – [S.l.] : [s.n.], 1598. – [6] p. ; in-8. Bepalingen met betrekking tot de overdracht van de Nederlanden door Filips II aan Albrecht van Oostenrijk t.g.v. diens huwelijk met Isabella Clara Eugenia van Spanje. – Knuttel 1034.