Casembroot, Jan van, heer van Bekkerzeel

Secretaris en raadsheer van Lamoraal van Egmond, lid van het Verbond der Edelen

Ca. 1525 – Vilvoorde, 14 september 1568

Biografie

Jan van Casembroot was heer van de ten westen van Brussel gelegen heerlijkheden Bekkerzeel, Zellik en Kobbegem, van Berchem en van Fenain (tussen Douai en Valenciennes). Vanwege zijn voornaamste bezitting komt hij ook voor als Beckerzeel(e) of Bekkerzeel(e), en als Backerzeel(e) of Bakkerzeel(e). Zijn vader Leonard de Casembroot was burgemeester van Brugge, zijn moeder Maria Reyvaert. Als edelman was hij aanvankelijk verbonden aan het hof van Emanuel Philibert van Savoye , maar hij ging over in dienst van graaf Lamoraal van Egmond als secretaris (geheimschrijver) en raadsheer. Casembroot was een gretig deelnemer aan het Verbond der Edelen, waarin hij een van de actiefste leden was, zelf katholiek, maar tegen de geloofsvervolging gekant. Hij behoorde tot de aanbieders van het Smeekschrift der Edelen. Casembroot was aanwezig bij de bijeenkomsten van de edelen in Sint-Truiden en Duffel . Nadat op 25 oktober 1566 de landvoogdes een akkoord had gesloten met het Verbond der Edelen om de schuldigen aan de Beeldenstorm te straffen, nam ook Casembroot zijn aandeel aan het opsporen en terechtstellen van degenen die aan de Beeldenstorm hadden meegedaan. Egmond benoemde hem tot gouverneur van Oudenaarde , waar Casembroot zich nog gematigd opstelde, maar naderhand in Vlaanderen behoorde hij tot de haviken. Het mocht hem niet baten toen de hertog van Alva het bewind van Margaretha van Parma had overgenomen. Casembroot werd op dezelfde dag gearresteerd als zijn meester, de graaf van Egmond zelf, dus 9 september 1567. Zijn papieren werden geconfisqueerd en anders dan Egmond werd Casembroot op de pijnbank gelegd in de veronderstelling dat hij veel meer kon opbiechten dan hij deed. De Bloedraad veroordeelde hem op 9 augustus 1568 ter dood en op 14 september 1568 werd hij in de gevangenis van Vilvoorde onthoofd.

Anton van der Lem

Literatuur

A.J. van der Aa, Biographisch Woordenboek der Nederlanden III (Haarlem, [1858]) 214-216 (s.v. Casembroot)

Biographie Nationale de Belgique III (Bruxelles, 1872) 360-364 (Th. Juste) (s.v. Casembroot)

Nationaal Biografisch Woordenboek : niet opgenomen

Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek VII (Leiden, 1927) 282-283 (P.J. Blok) (s.v. Casembroot)

Nouvelle Biographie Nationale : niet opgenomen

Wilhelm von Oranien und der Niederländische Aufstand / von Felix Rachfahl. – Den Haag : Nijhoff, 1906-1924. – 3 dl. : ill. ; 24 cm. I: 1533-1558. – 1906. II: 1559-1566. – 1907. III: 1567-1569. – 1924. Deel II, p. 533.

L.P. Gachard, Correspondance de Philippe II, dl. II, 365, 453, 513, 572 vlg, 576 vlg, 589

Groen van Prinsterer, Archives, II, 59, 162, 426

Te Water, Verbond der edelen, II, 419-421, III, 503