Nederlands edelman, lid van de Raad van State onder Karel V
Nassau-Siegen, 12 januari 1483 Breda, 14 september 1538
Biografie
Hendrik van Nassau werd op 12 januari 1483 te Siegen geboren. Zeer jong begeleidde hij reeds Filips de Schone in 1501-1503 op zijn reis naar Spanje. Tot Vliesridder verkozen in 1505 werd hij belast met het belangrijke stadhouderschap in Gelderland. In 1515 maakte hij deel uit van de Raad bij Karel V en op 30 september van dit jaar werd hij aangesteld tot stadhouder over Holland, Zeeland en West-Friesland. Het jaar daarop, in 1516, ging hij in opdracht van Karel V naar Frans I. In 1521 nam hij deel aan de veldtocht tegen Frankrijk en in 1525 had hij een aanzienlijk aandeel in de onderhandelingen die op 13 januari 1526 leidden tot de vrede van Kamerijk.
In 1531 was hij testamentuitvoerder van de landvoogdes Margaretha van Oostenrijk die op 30 november 1530 overleden was. Tevens noteerde de Venetiaanse gezant in 1531 dat de graaf van Nassau zeker één van de invloedrijkste adviseurs bij Karel V was, maar dat hij afkerig bleek van raadszittingen en slechts de zittingen bijwoonde als Karel V persoonlijk aanwezig was. In dit licht tevens wordt het enigszins begrijpelijk dat Hendrik van Nassau niet expliciet vermeld staat onder de gewone leden van de Raad van State naast de landvoogdes Maria van Hongarije, alhoewel hij ook reeds onder Margaretha van Oostenrijk tot de Geheime Raad behoorde. Na 1531 werd hij door de landvoogdes Maria van Hongarije niettemin vaak opgeroepen tot deze Raadsvergaderingen.
Na het overlijden van Jan, heer van Bergen, in 1532, kreeg Nassau diens functie van opperjachtmeester in Brabant toegewezen. In 1533 wordt de graaf van Nassau belast met een inspectietocht naar Bourgondië en in 1534 vertrekt hij, in opdracht van Karel V, naar Frans I. Zijn laatste militaire optreden was de inval in 1536 in Picardië. Ondertussen had hij de restauratie van zijn kasteel in Breda bevolen; aldaar ontving hij in de zomer van 1538 de landvoogdes Maria van Hongarije. Kort daarna, op 14 september 1538, stierf Hendrik van Nassau. Zijn zoon René de Chalon erfde zijn vele goederen.
Michel Baelde en Anton van der Lem
Literatuur
A.J. van der Aa, Biographisch Woordenboek der Nederlanden VIII (eerste stuk) (Haarlem, 1867) 555-557
Biographie Nationale de Belgique : niet opgenomen
Nationaal Biografisch Woordenboek IX (Brussel, 1981) 334-339 (F.A. Brekelmans)
Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek VI (Leiden, 1911) 1073-1075 (P.J. Blok)
Baelde, Collaterale raden , 287-288
Dek, Genealogie van het vorstenhuis Nassau , 71
Van Ditzhuyzen, Oranje-Nassau : een biografisch woordenboek , 110-111