Nederlands jurist, pensionaris van Gouda 1583-1589 Zevenbergen, ca. 1555 – ‘s-Gravenhage, 11 oktober 1617
Biografie
Deze jurist schreef zijn naam altijd als Vranck, en niet als Francken, zoals hij bij Hugo de Groot en andere juristen wordt genoemd. Hij moet in het buitenland rechten hebben gestudeerd en komt in 1578 voor het eerst voor als advocaat bij het Hof van Holland. In de jaren 1583-1589 was hij als pensionaris van Gouda een fervent tegenstander van het aanbieden van de soevereiniteit aan de Franse koning Hendrik III en daarna aan de Engelse koningin Elisabeth I. Met Oldenbarnevelt was hij ook een criticus van Leicester. Nadat de Engelse raadsman Thomas Wilkes een verhandeling had ingediend bij de Staten van Holland waarin hij de volkssoevereiniteit verdedigde, nam Franchois Vranck de pen op om te betogen dat de soevereiniteit bij de regenten lag, als vertegenwoordigers van het volk. Hoewel deze verhandeling niet is gepubliceerd, werd de centrale stelling overgenomen door Hugo de Groot. Nadat zijn termijn als pensionaris in Gouda was afgelopen, werd hij om onbekende redenen niet gecontinueerd en vestigde hij zich weer als advocaat in Den Haag. Lucratieve aanbiedingen om pensionaris van de provincie Utrecht te worden of van de stad Leiden nam hij niet aan. In 1592 werd hij gekozen als lid van de Hoge Raad. In die functie bemiddelde hij in 1597 in een conflict tussen de stad Groningen en de Ommelanden. Vranck was bijzonder fel op Spanje gebeten en wilde de vijand ook afbreuk doen in de op te richten West-Indische Compagnie. Oldenbarnevelt blokkeerde echter de oprichting hiervan in verband met het in 1609 gesloten Twaalfjarig Bestand. Na zijn dood verscheen een boekje van zijn hand waarin hij zich afzette tegen de Zuidnederlandse geschiedschrijver Vander Haer, wat ook in het Latijn is vertaald. Anton van der Lem
Eigen werk
Wederlegghinghe, van een seker boecxken, uyt ghegheven by Franch. Verhaar, ghenaemt Onpartijdighe verclaringhe der oorsaken vande Ned. oorloghe, sedert den jare 1566, … / door Fr: Vranck. – Breda : S. Wylicx, 1618. – in-8. Pars, Naamrol p. 268. Pro libertate Ordinvm Belgii vindiciae sive refvtatio libri Francisci Verhaer. / By Franciscus Franck. ; Translated from the Dutch into Latin by D. Johannis. – Franekeræ : apud J. Lamrinck typ., prost. apud D. Iohannidem, 1620. – in-4. – A-G{4}
Literatuur
A.J. van der Aa, Biographisch Woordenboek der Nederlanden VI (Haarlem, 1859) 187-189 (s.v. Francken, François) Allgemeine Deutsche Biographie 7 (Leipzig, 1878) 243 (P.L. Muller) Biographie Nationale de Belgique : niet opgenomen Nationaal Biografisch Woordenboek : niet opgenomen Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek II (Leiden, 1912) 1510-1511 (J. Huges) Een ‘Noordzeecultuur’ in Holland in de vroeg-moderne tijd? : tien Goudse cultuurdragers / G.J. Vaandrager. – ill., portr., krt. In: Tidinge van Die Goude : mededelingenblad Oudheidkundige Kring “Die Goude”, ISSN 0168-0498: vol. 14 (1996), afl. 2 (apr), pag. 37-47. Een Goudsch vredesplan van 1588 en nog iets over mr. Franchois Vranck / J. Huges. In: Bijdragen voor vaderlandsche geschiedenis en oudheidkunde, ISSN 0920-5284: reeks 4, vol. 9 (1910), pag. 157-168. Het leven en bedrijf van Mr. Franchois Vranck / door Jan Huges. – ‘s-Gravenhage : Martinus Nijhoff, 1909. – XV, 119 p. ; 25 cm. Proefschrift Leiden. – Ook beschikbaar in microvorm.