Vertaling: wij bekommeren ons niet om uw privileges.
Dit is een uitspraak toegeschreven aan Juan de Vargas , lid van de Raad van Beroerten of Bloedraad. In 1567 liet de hertog van Alva de zoon van prins Willem van Oranje, die studeerde aan de Universiteit van Leuven, van de universiteit oppakken en naar Spanje overbrengen. Toen de universiteit hiertegen protesteerde als zijnde een inbreuk op de privileges van de Leuvense hogeschool, zou Vargas geantwoord hebben: non curamus vestros privilegios. Hij haalde echter het Spaans en het Latijn door elkaar.
In het Latijn is het woord voor privilege niet mannelijk of vrouwelijk maar onzijdig: privilegium , en het meervoud dus privilegia . Hij heeft er een Spaans mannelijk woord van gemaakt. De hele uitdrukking in correct Latijn: non curamus privilegia vestra .
Door dit ‘Latijn’ van Vargas ‘barbaars’ te noemen gaven geschiedschrijvers eigenlijk aan Vargas zelf als een barbaar te beschouwen, wat nog eens bewezen werd door zijn bloeddorstige optreden in de Raad van Beroerten. Omdat de eerste bron van Willem van Oranje zelf stamt, namelijk uit diens Apologie, past de nodige voorzichtigheid bij het waarheidsgehalte van deze spreuk.
Anton van der Lem
Vermeldingen
Friedrich Schiller, Geschichte des Abfalls der vereinigten Niederlande von der spanischen Regierung (oorspronkelijke uitgave: 1788) in: Schillers Werke : Nationalausgabe XVII: Historische Schriften erster Teil. Karl-Heinz Hahn ed. (Weimar, 1970), S. 282,34
Nederlands opstand tegen Spanje, in zijn eerste wording en ontwikkeling, (1567-1572) / door Johs. van Vloten. – Haarlem : Kruseman, 1858. – VIII, 344 p. : ill. ; in-8. – (Nederlands opstand tegen Spanje ; [2]), p. 11 en 33.
Allgemeine Geschichte der Vereinigten Niederlande, von den ältesten bis auf gegenwärtige Zeiten … ; Aus dem Holländischen übersetzt … – Leipzig, : in der Weidmannschen, und zu Göttingen in Elias Luzac Handlung, 1756-1767. – 8 dl. : ill. ; in-4. Auteur: Jan Wagenaar. Band III, S. 117, Fussnote.
Apologie van Willem van Oranje, geciteerd bij Pieter Christiaensz. Bor, Bd. II (Byvoegsel, p. 79): … soo gaen se hen alvooren addresseren aen onsen soone, een kindt dat noch ter scholen lagh, ende trecken ‘t geweldighlick uyt de Universiteit van Loven, tegen de privilegien der selven Universiteit: ja dat meer is, op ‘t vertoogh te dier causen by die van der Universiteit aen hen gedaen, dien barbarischen ende onbeleefden Vergas, gaf dese antwoorde, in quade Latijnsche tale: Non curamus vestros privilegios, willende seggen wy en vragen na uwe privilegien niet.